Mỗi buổi sáng trong tuần, sân trường Tiểu học Hòa Tân Tây tràn đầy năng lượng khi tiếng cười vang vọng giữa các lớp học và các em học sinh vội vã đến trường với những bình nước cá nhân tái sử dụng nhỏ gọn trên tay — một dấu hiệu nhỏ nhưng đầy ý nghĩa cho thấy sự thay đổi đang diễn ra.

Hình ảnh: Cô Huỳnh Thị Kim Lành - Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hòa Tân Tây.

Ở trung tâm của sự thay đổi này chính là cô Huỳnh Thị Kim Lành – Phó Hiệu trưởng nhà trường. Với nụ cười ấm áp và sự tận tụy bền bỉ, mỗi tuần cô đều trực tiếp hướng dẫn học sinh thực hành phân loại rác. Dưới sự dẫn dắt nhẹ nhàng và truyền cảm hứng của cô, những bài học về môi trường trở nên gần gũi, thiết thực và đầy hứng thú.

Sinh ra và lớn lên ở một làng quê gần gũi thiên nhiên, cô Lành sớm hình thành tình yêu sâu sắc với môi trường. Chính sự kết nối ấy đã trở thành động lực lớn để cô không chỉ giảng dạy mà còn truyền cảm hứng cho học sinh biết yêu thiên nhiên và xây dựng thói quen sống xanh từ những hành động nhỏ nhất mỗi ngày.

Trong nhiều năm, cô Lành luôn trăn trở, làm thế nào để bài học giảm thiểu rác thải nhựa không chỉ nằm trên giấy, mà còn chạm đến trái tim học sinh và thay đổi hành vi một cách bền vững. Cơ hội đến khi Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tây Hòa phát động cuộc thi “Trường học xanh – Lớp học xanh” vào năm 2022. Cô Lành đã khuyến khích giáo viên tổ chức các hoạt động giúp học sinh giảm sử dụng chai, ống hút và túi ni lông dùng một lần.

Hình ảnh: Cô Lành đang chấm thi các sản phẩm trong cuộc thi Tái chế do trường tổ chức.

Tuy nhiên, dù có sự khởi đầu tích cực, nỗ lực của nhà trường vẫn chỉ dừng ở mức phong trào, thiếu tính bền vững do thiếu kinh phí, giải pháp chuyên biệt và hỗ trợ kỹ thuật.

“Dù đã rất cố gắng, chúng tôi vẫn thiếu công cụ và cách tiếp cận bài bản để giải quyết vấn đề từ gốc rễ,” cô Lành chia sẻ.

Năm 2024, khi Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Yên ban hành kế hoạch “Xây dựng Trường học – Lớp học Không rác thải, Xanh – Sạch – Đẹp – An toàn”, Trường Tiểu học Hòa Tân Tây được chọn là một trong ba trường thí điểm mô hình Trường học Không rác thải, với sự hỗ trợ từ GreenHub. Nắm bắt cơ hội hiện thực hóa ước mơ bấy lâu, cô Lành lập tức bắt tay vào hành động.

Hình ảnh: Cô Lành và học sinh đang tham gia tiết học sinh hoạt ngoại khóa về Phân loại rác thải do GreenHub tổ chức.

Với sự đồng hành chuyên sâu từ GreenHub, nhà trường triển khai hàng loạt giải pháp thực tiễn: ban hành nội quy giảm sử dụng nhựa, phân loại rác tại nguồn, tổ chức hoạt động ngoại khóa về môi trường, tích hợp nội dung giáo dục môi trường vào bài giảng thông qua học cụ trực quan, lắp đặt hệ thống tái nạp nước uống, và xây dựng bể ủ phân hữu cơ tại trường. Mỗi thay đổi đều được củng cố bằng hành động cụ thể của giáo viên.

Hình ảnh: Học sinh đang tham gia hoạt động tìm hiểu về phương pháp ủ phân hữu cơ tại trường.

“Muốn học sinh thay đổi nhận thức thì trước hết thầy cô phải là người làm gương” cô Lành khẳng định.

“Giờ đây, trong tất cả các cuộc họp và sự kiện, trường không còn sử dụng chai nước nhựa hay đồ nhựa dùng một lần. Mỗi giáo viên đều mang theo bình nước cá nhân.”

Những nỗ lực này nhanh chóng mang lại kết quả rõ rệt. Học sinh đã hình thành thói quen mang theo bình đựng nước cá nhân, phân loại rác thải đúng cách và truyền thông giáo dục về môi trường đến gia đình. Ngoài rác nhựa, hàng trăm kg rác thải hữu cơ hiện cũng được xử lý trực tiếp tại trường mỗi tháng, giúp giảm đáng kể lượng rác thải đưa đến bãi chôn lấp hoặc bãi đốt.

Điều khiến cô Huỳnh Thị Kim Lành hạnh phúc nhất không phải là những con số, mà là sự chuyển biến thực sự trong tư duy và hành động của từng học sinh, đồng nghiệp và phụ huynh. Nhờ những đóng góp không ngừng nghỉ, sáng kiến “Giải pháp xây dựng Trường học Không rác thải” của cô được Hội đồng Sáng kiến huyện công nhận, và cô được khen thưởng Mô hình Dân vận khéo tiêu biểu năm 2024 do Đảng ủy xã Hòa Tân Tây trao tặng.

Hình ảnh: Cô Lành nhận giấy khen thưởng Mô hình Dân vận khéo tiêu biểu năm 2024 do Đảng ủy xã Hòa Tân Tây trao tặng.

Với cô Lành, “Sự thay đổi không bắt đầu từ những khẩu hiệu lớn lao, mà từ những hành động thầm lặng mỗi ngày.”

Trường Tiểu học Hòa Tân Tây tiếp tục nuôi dưỡng lối sống xanh ấy mỗi ngày như một phần trong đời sống học đường. Trong thời gian tới, cô Lành và đồng nghiệp sẽ mở rộng giáo dục môi trường cho tất cả khối lớp và tăng cường gắn kết phụ huynh qua các buổi dọn dẹp cộng đồng và hội thảo.

Với cô Lành, tác động bền vững không nằm ở những gì học sinh học hôm nay, mà ở cách các em mang theo và sống với những giá trị đó trong suốt cuộc đời — xây dựng một thế hệ mà việc bảo vệ môi trường trở thành bản năng, cả ở trường học và ở nhà.

 ------------------------------------------------- 

Gói việc “Giảm thiểu rác thải nhựa thông qua Thực hành Không rác” được thực hiện bởi GreenHub và được hỗ trợ, đồng hành bởi Tổ chức Pacific Environment Việt Nam.